Wat irriteer ik me aan die ene moeder op het schoolplein. Haar kind is haar alles, bijna letterlijk. Ze is haar prinsesje. Alsof het kind nooit iets verkeerd kan doen. Het sterkst merk ik het als het kleine meisje wil afspreken met een klasgenoot, maar dit kind ondanks een eerdere toezegging toch niet wil spelen. Teleurstelling op het gezichtje en die moeder weet niet hoe snel ze het goed moet maken voor haar prinses. Kom, zegt ze, gaan we samen lekker naar huis en we eten frietjes vanavond! En met een vuile blik op de moeder van dat klasgenootje, verlaat ze het schoolplein.
Over je kind leren omgaan met verdriet en teleurstelling schreef ik al in mijn vorige blog. In het voorbeeld hierboven is het bijna logisch dat de moeder iets te veel compenseert, waardoor het meisje niet leert dat teleurstelling nu eenmaal bij het leven hoort.
Maar waarom irriteert dit gedrag mij zo enorm?
Irritatie is een vervorming van het gevoel jaloezie. Jaloerse gevoelens hebben, net zoals andere soorten gevoelens, een functie. Deze functie heeft ook een vervorming, waardoor je vaak niet herkent waar dit gevoel nu eigenlijk vandaan komt. In het geval van jaloezie is het gevoel verborgen verlangens. Ergens van binnen is er een verlangen wat die andere persoon bij je oproept. De vervorming van jaloezie is irritatie, afgunst, roddelen, kritiek hebben en onzerheid.
Zo heeft het gevoel vreugde de functie dat je er energie van krijgt. Vreugde heeft een helende en genezende werking en is stimulerend. De vervorming is vaak een zogenaamde tevredenheid, cosmetisch geluk en oppervlakkigheid.
Verdriet heeft als functie dat het je ontlaadt. Verdriet geeft verbinding met je kwetsbaarheid, tranen spoelen schoon, het is een gezonde reactie op tegenslag. De vervorming is verbittering, schuld, zelfmedelijden, isolatie en depressie.
Boosheid heeft als functie dat het je verdedigd. Boosheid zorgt ervoor dat je je grenzen niet overschrijdt, het bewaakt je integriteit en geeft zelfbescherming. De vervorming is agressie en sarcasme, je tekort gedaan voelen (slachtofferrol), pesten, klagen en destructiviteit.
Angst heeft als functie dat het je beschermt. Angst zorgt voor veiligheid, waarschuwt voor bedreiging, verscherpt je zintuigen en zorgt dat je overleeft. De vervorming is stoerheid, onaanraakbaarhied, een schild om je heen en fobieën.
Bij mij was het dus jaloezie wat de toon voerde in mijn irritatie om die moeder op het schoolplein. Niet omdat ik ook frietjes wilde gaan eten met mijn kind of een spelletje doen. Wel heeft het met mijn diepgewortelde gevoel te maken dat ik alles goed moet doen. Ergens in mij is een stemmetje dat zegt dat ik geen fouten mag maken. En o wat zou het fijn zijn om ook eens ongeneerd mijn eerste gevoel te volgen en het eens niet volgens de boekjes en het ook eens ‘niet goed’ te doen. Zoals die schoolpleinmoeder in mijn ogen deed.
Herken je zelf iets van de vervormingen van de gevoelens die ik beschreef? Welke is voor jou op dit moment het meeste van toepassing? Durf je ook bij jezelf te kijken wat erachter zit? Misschien hou je je stoerder voor bij anderen dan je bent en ligt daar angst achter voor afwijzing of gezichtsverlies? Misschien voel je je door die ene vriendin of je partner enorm te kort gedaan en ben je eigenlijk boos omdat ze steeds een bepaalde grens bij jou overgaan? Wat je vervorming ook is, het is goed om te kijken wat het gevoel diep van binnen eigenlijk is. Dit bij jezelf herkennen zorgt ervoor dat je naar anderen, maar in ieder geval naar jezelf, beter kunt aangeven wat het met je doet. Dan krijgen deze gevoelens de plek die ze verdienen en kunnen op een gezonde manier intergreren in je leven.